Zarejestruj się | Zapomniałem hasła
Dziś jest: 28 marca 2024, imieniny: Anieli, Kasrota, Soni

Porady prawne
powrót

Zasady udzielania zaległych urlopów wypoczynkowych

Kwestię zasad udzielania zaległych urlopów wypoczynkowych reguluje wprost art. 168 Kodeksu pracy, który stanowi, iż urlopu wypoczynkowego nie wykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 Kp. (tj. do 31 grudnia roku bieżącego) należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego, nie dotyczy to części urlopu udzielanego zgodnie z art. 1672 Kp. (tj. urlopu na żądanie).

Przed wdaniem się w szczegółową analizę artykułu 168 Kp. należy jeszcze wyjaśnić, iż ogólne zasady udzielania urlopów wypoczynkowych o których mowa w art. 163 Kp. sprowadzają się do wyboru przez pracodawcę jednego z dwóch wariantów postępowania.

W I wariancie pracodawca winien stworzyć plan urlopów, w którym biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy ustala się terminy udzielania poszczególnym pracownikom urlopów wypoczynkowych. W tym wariancie pracodawca nie jest bezwzględnie związany wnioskami pracowników, może im - w zakresie ograniczonym zasadami współżycia społecznego i społeczno-gospodarczego przeznaczeniem prawa – narzucić samodzielnie termin udzielania urlopów. Będzie tak np. w sytuacji kiedy wszyscy pracownicy rozpiszą wnioski na jeden miesiąc, wówczas pracodawca przy opracowywaniu planu urlopów samodzielnie decyduje, w których terminach pracownikom urlopów udzieli. Oczywiście, tak jak wyżej wskazano, ograniczeniem zupełnej swobody pracodawcy jest art. 8 Kp. – sprzeczne z prawem byłoby takie zachowanie pracodawcy, że przy tworzeniu planu urlopów do pracodawcy wpłynęły dwa wnioski dwóch pracowników. Jeden wnioskował o urlop we wrześniu, a drugi w kwietniu, były to jedyne wnioski na te miesiące, a pracodawca złośliwie w planie urlopów umieścił tych pracowników odwrotnie.

II wariant udzielania bieżących urlopów wypoczynkowych polega na nie tworzeniu planu urlopów, pracodawca może tak postąpić za zgodą zakładowej organizacji związkowej. Wówczas urlop udzielany jest w porozumieniu z pracownikiem. Oznacza to, że pracodawca i pracownik mogą się nawzajem szachować. Pracodawca bez wniosku pracownika nie może go wysłać na urlop. Z drugiej strony jeżeli pracownik wniosek złoży pracodawca nie ma obowiązku go uwzględniać. Oczywiście również w tym wariancie zachowanie pracownika i pracodawcy winno być rozpatrywane w kontekście zasad współżycia społecznego (tj. art. 8 Kp.).

Wracając do meritum sprawy, a więc do zasad udzielania urlopu zaległego pojawia się dylemat prawny w jaki sposób, wg jakiego wariantu, winny być zaległe urlopu udzielane.

Aktualne brzmienie art. 168 Kp. zostało ustalone na mocy nowelizacji przepisów Kodeksu pracy dokonanej ustawą z 16.09.2011r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232 poz. 1378). Komentowany przepis w nowym brzmieniu obowiązuje od 01.01.2012r. Jego nowelizacja umożliwia stronom stosunku pracy większą swobodę w zakresie wyboru terminu wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. W poprzednim stanie prawnym, urlop zaległy powinien być wykorzystany do końca pierwszego kwartału kolejnego roku kalendarzowego, a zatem w mniej atrakcyjnym z punktu widzenia możliwości wypoczynku części roku kalendarzowego (obecnie zaległy urlop ma być wykorzystany do 30 września roku następnego).

W doktrynie prawa pracy przeważającym jest pogląd, iż ustalenie terminu wykorzystania i udzielenie zaległego urlopu wypoczynkowego powinno nastąpić w trybie przewidzianym dla urlopu, do którego pracownik nabywa prawo w kolejnym roku kalendarzowym. Termin ten powinien zostać uwzględniony w planie urlopów, a w przypadku, gdy u pracodawcy taki plan nie jest ustalony – w porozumieniu z pracownikiem. Powyższy pogląd autor niniejszego artykułu podziela w pełni.

Wydaje się zasadnym, że pracodawca, który dostrzega problem z zaległymi urlopami wypoczynkowymi winien przystąpić do ustalenia planu urlopów (obejmującego urlopy bieżące i zaległe), wówczas taki pracodawca jak opisano powyżej musi zasięgnąć zdania pracownika o terminie tych urlopów, ale może przezwyciężyć impas braku uzgodnienia – narzucając swoją decyzję. Natomiast gdy pracodawca w dalszym ciągu nie chce tworzyć planu urlopów wówczas faktycznie może się zdarzyć sytuacja, że impas w procesie uzgadniania terminu zaległego urlopu może spowodować nie wypełnienie obowiązku udzielenia zaległego urlopu do 30 września.

W prawie pracy pojawił się także komentarz odmienny od powyższego. Mianowicie powołując się na obowiązek udzielenia urlopu zaległego do określonej daty (obecnie do 30 września) oraz zważywszy, że powyższy obowiązek ma spełnić pracodawca pod groźbą sankcji jakie może nałożyć na niego PIP – uważa się, że nawet w przypadku braku planu urlopów, w przypadku udzielania urlopu zaległego w kolejnym roku kalendarzowym pracodawca samodzielnie może narzucić pracownikowi swoją wolę i wysłać na zaległy urlop. Pogląd powyższy znalazł potwierdzenie w wyroku Sądu najwyższego z dnia 24 stycznia 2006r. I PK 124/05, gdzie Sąd Najwyższy orzekł, iż pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody.

Zwrócić należy uwagę, że przytoczone orzeczenie Sądu Najwyższego jest wyrokiem wydanym przez 3 osobowy skład, a nie Uchwałą Sądu Najwyższego wydaną w poszerzonym 7 osobowym składzie. Wyrok ten nie stanowi źródeł prawa pracy i nie wiadomo czy ta linia orzecznictwa zostałaby utrzymana w kolejnych sprawach, jednakże przytoczony wyrok ewidentnie wzmacnia stanowisko komentatorów dających większe pole manewru pracodawcy przy udzielaniu zaległych urlopów wypoczynkowych.

Specjalista ds. prawa pracy

  Sławomir Poświstak


Ostatnia modyfikacja: 0 0000, godz: 00:00:00
Wypowiedz się

Aby móc wypowiedzieć się musisz się zalogować.

AktualnościDziałalność KomisjiArtykułyPorady prawneGaleriaMultimediaUbezpieczeniaPrzydatne adresyDokumentySkład komisjiAnkietyKontakt
copyright © 2024
Organizacja Międzyzakładowa NSZZ Solidarność w Krosno Glass S.A.